Kupiłeś psa z metryczką, delikwent ma 8-12 tygodni i właśnie sprzątasz kałuże którymi hojnie ozdabia twój a swój nowy dom i żeby kompletnie nie oszaleć snujesz marzenia o pięknym psie na podium (który sika pod drzewo nie na twój dywan) i błyszczących pucharkach, które z dumą pokazywał ci hodowca szkraba.

Tylko od czego by tu zacząć?

Najpierw formalności. Żeby brać udział w wystawach psów rasowych musisz być członkiem Związku Kynologicznego w Polsce (lub innej organizacji zrzeszonej w FCI – w Polsce jest to jedynie ZKwP) a twój pies musi mieć numer rejestracji oddziałowej. Na wystawy w klasie szczeniąt i młodzieży może nie mieć rodowodu. Zwykle od chwili rejestracji do chwili odebrania rodowodu mija ok. 1,5-3 mcy zależnie od sprawności macierzystego oddziału. Jeśli nie jesteś członkiem ZKwP musisz udać się do najbliższego (tak jest najprościej, choć nie ma żadnej rejonizacji i możesz psa z Krakowa rejestrować w Warszawie) oddziału ZKwP. Wszystkie adresy, godziny pracy sekretariatów itp. informacje znajdziesz na stronie ZKwP.

Przed wybraniem się do oddziału upewnij się, czy kasa i sekretariat działają w wybranych przez ciebie godzinach, bo niestety do kasy musisz się wybrać. W oddziale wypełniasz deklarację członkowską, opłacasz roczną składkę i otrzymujesz legitymację. Zostałeś członkiem ZKwP. Składka jest opłacana rocznie, a nie na 12 miesięcy. Warto zwrócić na to uwagę. Jeśli opłacisz ją np. w grudniu 2018 roku, niestety za miesiąc w styczniu 2019 będziesz musiał zapłacić kolejną –za nowy rok.

Następnie przedkładasz metrykę, rejestrujesz psa i występujesz o wydanie mu rodowodu. Metryka zostaje w oddziale, dlatego jeśli chcesz wkrótce brać udział w wystawach, zanim otrzymasz rodowód, poproś o kopię metryki z numerem rejestracji oddziałowej, bez której nie zgłosisz psa na żadną wystawę (zwykle osoba „obsługująca” cię w oddziale sama o to zadba, pytając czy potrzebujesz numeru rejestracji ale na wszelki wypadek nie zapominaj o tym –poproś o kserokopię metryki z numerem rejestracji).

Wybieramy się na wystawę.

Pierwszą klasą wystawową w której możesz zaprezentować swojego psa jak klasa młodszych szczeniąt dla psów od 4 do 6 mca. Kolejną klasą w której możecie wystąpić jest klasa szczeniąt od 6 do 9 mca. Klasa często nie doceniana przez wystawców, ponieważ oceny w niej nie dają ani uprawnień hodowlanych, ani nie sumują się w jakiś konkretny tytuł (jak np. w klasie młodzieży – młodzieżowego championa Polski). To błąd. Nie ma znaczenia jak dużo i z jakim powodzeniem będziesz ćwiczyć w domu prezentację na ringówce i postawę wystawową (co jest oczywiście niezbędne) prawdziwa nauka i weryfikacja waszej pracy odbywa się na wystawach.

Idealna wystawa na debiut szczenięcia to wystawa nie w hali lecz na stadionie na wystawie niższej rangi – krajówce, gdzie możemy się spodziewać mniej licznej stawki. Wystawa halowa jest często zbyt dużym przeżyciem dla szczenięcia, choć wiele z nich prezentuje się na takich wystawach bez problemu. Warto pokazać psa kilkakrotnie w klasie szczeniąt, sędziowie są dla nich wyrozumiali, psy uczą się, my nie „walcząc” o tytuły jesteśmy mniej zestresowani. To dobre warunki do nauki dla szczeniaka i dla początkującego wystawcy (twoje błędy też będą wybaczone).

Jak zgłosić psa na wystawę?

Zgłoszenie na wystawę (nie zależnie od klasy) musi być wysłane odpowiednio wcześniej. Kalendarz wystaw na dany rok znajdziesz w internecie na stronach ZKwP. Wybierz te które cię interesują i sprawdź terminy nadsyłania zgłoszeń (zwykle im wyższa ranga wystawy tym wcześniej należy psa na nią zgłosić), opłat (niekiedy deadline opłaty łączy się z ostatnim dniem zgłoszeń, ale nie zawsze –zależy to od oddziału organizującego wystawę).

Zgłoszenie możesz wysłać pocztą (formularz możesz pobrać na stronie internetowej lub otrzymać w swoim oddziale), formularzem elektronicznym, faksem lub mailem. Sprawdź jakich jeszcze dokumentów wymaga zgłoszenie. Niekiedy oddziały życzą sobie kopie rodowodów i dowodu wpłaty oraz inne dokumenty potwierdzające tytuły czy wyszkolenie – ale to w innych klasach. Jeśli jeszcze czekasz na rodowód w polu „numer rodowodu” wpisujesz ”w przygotowaniu” – masz prawo pisać tak do 18 mca. życia psa czyli w klasie szczeniąt oraz klasie młodzieży, później numer PKR (Polskiej Księgi Rodowodowej) lub KW (Księgi Wstępnej) jest bezwzględnie wymagany.

Kiedy zgłosisz psa na wystawę i opłacisz ją ok. 2 tygodni przed wystawą (niekiedy tydzień wcześniej) otrzymasz list z potwierdzeniem zgłoszenia, numerem startowym swojego psa oraz informacją na którym ringu będziecie się prezentować i kto będzie was sędziował. Zazwyczaj też określona jest godzina wejścia na ring (ale nie zawsze). Dokumenty które otrzymałeś musisz zabrać ze sobą na wystawę. Przeczytaj uważnie to co jest napisane na potwierdzeniu zgłoszenia.

Pamiętaj o szczepieniu psa!

Zawsze musisz mieć również potwierdzenie aktualnego szczepienia przeciwko wściekliźnie (książeczkę zdrowia psa z numerem serii i pieczątką lekarza weterynarii lub specjalne zaświadczenie weterynaryjne), które okazujesz lekarzowi weterynarii przed wejściem na teren wystawy. Powyższe zasady dotyczą każdej z klas nie tylko omawianej tu klasy szczeniąt. Co jeszcze warto zabrać na wystawę? Na pewno niezbędna jest ringówka lub na wszelki wypadek dwie.

Idealnie jeśli jest w miarę dopasowana do koloru psa. Numer startowy jest wyposażony w klej. Jednak przyklejony do ubrania numer wygląda nie estetycznie i łatwo go zgubić. Idealnie gdy posiadamy specjalna przypinkę wystawową – rodzaj „broszki” z klipsem (podobny do identyfikatora) tzw. ring clip, trudno dostępny w Polsce.

Możemy też włożyć numer w specjalną opaskę na ramię, posiadającą foliowe okienko. Jeśli nie mamy żadnej z tych rzeczy bezpieczniej niż przyklejać jest przytwierdzić do ubrania numer zwykłą agrafką lub zamocować go na ramieniu zwykłą gumka recepturką.

Bezpieczeństwo psa na wystawie

Weź wodę dla swojego psa i jedzenie. Zapewnij mu też miejsce do odpoczynku (dla chi wystarczy klatka transportowa o ile pies jest do niej wcześniej przyzwyczajony i traktuje ja jak swój azyl). Na ring wchodzisz gdy gospodarz ringu wywoła odpowiednią klasę. Jeśli masz psa w klasie szczeniąt idziesz na pierwszy ogień. Warto być na wystawie odpowiednio wcześniej, by nie wpadać na ring wprost z drogi ale przez chwil pokręcić się między ringami, wyciszyć psa, pokazać mu teren wystawy (warto nagrodzić go smaczkami, niech wystawa kojarzy mu się tylko przyjemnie).

Jeśli prezentujesz sukę w klasie młodszych szczeniąt lub szczeniąt – wejdziecie na ring dopiero po ocenie psów – zwykle po klasie championów (o ile są w niej prezentowane jakieś psy) lub po klasie otwartej. Jeśli twój pies zwycięży klasę młodszych szczeniąt bądź szczeniąt w swojej płci pozostajecie do porównania z suczką, która zwycięży swoją rasę. Szczenięta nie biorą udziału w głównym porównaniu o zwycięstwo rasy.

Jeśli twój pies zwycięży klasę (ocena wybitnie obiecująca, pierwsza lokata), a później wygra w porównaniu ze szczenięciem przeciwnej płci otrzymuje tytuł Najpiękniejszego Szczenięcia w Rasie i „bilet” na ring honorowy do walki o tytuł BOG oraz BIS puppy. Warto zostać do czasu konkurencji finałowych i przebiec się po ringu głównym. W porównaniu BOG – wybiera się najpiękniejsze szczenięta w grupie IX. Po czym zwycięzcy grup walczą o tytuł BIS – Best in Show.

Ocena psa w ringu

W klasie młodszych szczeniąt oraz szczeniąt możesz otrzymać następujące oceny: wybitnie obiecująca, obiecująca, mało obiecująca, dyskwalifikacja, nie do oceny. Dwie pierwsze oceny dobrze rokują na dalszą karierę wystawową psa, mało obiecująca przyznawana jest rzadko psom, które mają już widoczne wady lub nie są najlepsze eksterierowo, dyskwalifikacja oznacza, że pies ma poważna wadę – np. wadę zgryzu, nie do oceny znaczy tylko tyle, że pies zaprezentował się w sposób wykluczający ocenę sędziego (rzadko w klasie szczeniąt), np. uciekał z ringu, nie pozwolił się dotknąć, wykazał skrajna lękliwość lub agresję.

Zwycięski pies oraz zwycięska suczka ( I lokata, ocena wybitnie obiecująca) rywalizują o tytuł Najpiękniejszego Szczenięcia w Rasie (BOB puppy) ale nie są porównywane z psami z pozostałych klas. Na ringu po wywołaniu waszej klasy wykonujecie polecenia sędziego (przekazywane przez niego, asystenta a niekiedy gospodarza ringu). Jeśli sędzia prosi o wykonanie „kółka” prowadzimy psa po okręgu, przy lewej nodze odwrotnie do ruchu wskazówek zegara. Po pierwszym „kółku” zwykle trafiamy na stolik gdzie powinniśmy ustawić psa w pozie wystawowej. Ocena na stoliku zwykle zaczyna się od obejrzenia zgryzu.

Dobrze gdy pies prezentuje zęby bez problemu. Oczywiście nie robi tego sam. To ty lub sędzia odchyla mu wargi i fale co pozwala na ocenę uzębienia. W przypadku samców sędzia sprawdzi czy obydwa jądra są w mosznie. Często po ocenie na stoliku sędzia dyktuje opis a na lokatach ustawia po kolejnych przejściach – zwykle prosi już tylko o przejście po linii prostej by ocenić front i tył psa oraz jego ruch.

Kolejną klasą w której możecie się zaprezentować jest klasa młodzieży. Wszystkie powyższe zasady obowiązują także w niej. Sędziowie są mniej wyrozumiali dla młodzieży niż dla szczeniaków ale nadal pewne niedociągnięcia w prezentacji są traktowane z przymrużeniem oka. W klasie młodzieży są przyznawane takie same jak w klasach „dorosłych” oceny: doskonała, bardzo dobra, dobra, dostateczna, dyskwalifikacja i nie do oceny. Sędzia przyznaje także lokaty od I do IV. Psy z 3 pierwszych lokat, o ile otrzymały oceny doskonałe, dostają także medale odpowiednio – złoty, srebrny i brązowy. Klasa młodzieży, w odróżnieniu od szczeniąt nie jest już „wyścigiem o pietruszkę”. 3 Zwycięstwa Młodzieży (ocena doskonała, I lokata w swojej klasie), od co najmniej dwóch sędziów w tym jedna ocena z wystawy międzynarodowej lub klubowej bez limitu czasu niemniej uzyskane do 18 miesiąca daje psu tytuł Młodzieżowego Championa Polski.

Zwycięzcy młodzieży – pies i suka pozostają do porównania o tytuł Najlepszego Juniora w Rasie. Zwycięzca tego porównania, czyli najpiękniejszy junior, walczy później ze Najlepszym Dorosłym Psem w rasie i Najlepszą Dorosłą Suką w Rasie o Zwycięstwo Rasy (BOB). Juniory nieczęsto „biorą rasę” ale jeśli już – jest to bardzo prestiżowe zwycięstwo dla takiego młodziaka i wielka radość oraz powód do dumy dla wystawcy.

Pierwszą dorosłą klasą w jakiej możecie się zaprezentować jest klasa pośrednia. Zachodzi ona 3 pierwszymi miesiącami na klasę młodzieży, można w niej wystawiać psy, które ukończyły 15 miesięcy. Niekiedy pies zdobywa tytuł mł.ch.pl, tytuł najlepszego juniora, niekiedy inne tytuły młodzieżowe (np. mł.zw. europy, świata, klubu) zanim ukończy 18 miesięcy (do 18 miesiąca można wystawiać w klasie młodzieży). Z punktu widzenia wystawcy nie ma sensu pokazywać takiego psa nadal w młodzieży i po skończeniu 15 miesięcy można przejść do klasy pośredniej (ważne –jeden występ w pośredniej nie wyklucza powrotu do klasy młodzieży na kolejnej wystawie –oczywiście do czasu skończenia przez psa 18 miesięcy). Ocenianie w nich omówimy łącznie z klasą otwarta i klasą championów.

W klasie otwartej można prezentować psy po ukończeniu 18 miesięcy, a obowiązkowo muszą z klasy pośredniej przejść do otwartej psy po skończeniu 24 miesięcy (niektóre mają szczęście od razu przeskoczyć do klasy championów, ale to nieliczne gwiazdy).

W klasie championów prezentujemy dorosłe psy z zatwierdzonym tytułem Championa Polski (lub innego kraju zrzeszonego w FCI lub organizacjach uznanych przez FCI – np. amerykański AKC) (młodzieżowe championy nie mogą być prezentowane w klasie championów, z wyjątkiem wystawy championów Champion of Champions, na której jest jedna klasa – championów – podzielona tylko na psy i suki). Podobnie jak w klasie młodzieży, w klasie pośredniej i otwartej, dla 3 pierwszych z 4 przydzielanych lokat, przewidziane są medale (złoty, srebrny brązowy) ile psy uzyskały oceny doskonałe.

Na wystawie krajowej i międzynarodowej w każdej z wymienionych wyżej 3 klas (pośredniej otwartej i championów) sędzia może przyznać wniosek CWC psu i suce, które w swojej klasie otrzymały ocenę doskonałą i I lokatę. Może ale nie musi. Niekiedy w stawce mimo doskonałych ocen i lokat nie ma psa zasługującego na CWC i sędzia ma prawo wniosku nie przyznać.

Tytuł Champion Polski

Na wystawie międzynarodowej dodatkowo można uzyskać wniosek CACIB. CACIBY przyznaje się nieco inaczej w systemie pucharowym dlatego omówimy je ABC dla zaawansowanych. 3 wnioski CWC od co najmniej 2 różnych sędziów, na 3 wystawach w tym przynajmniej jednej o randze międzynarodowej lub klubowej dają psu tytuł Championa Polski (między pierwszym a ostatnim wnioskiem musi upłynąć minimum 6 miesięcy). Pies, zwycięzca klasy pośredniej, otwartej i championów wychodzą do porównania o Najlepszego Dorosłego Psa w Rasie.

Podobnie zwycięskie suki z odpowiednich klas walczą o tytuł Najlepszej Dorosłej Suki w Rasie. Do ostatecznego porównania stają Najlepszy Junior w Rasie, Najlepszy Dorosły Pies w Rasie oraz Najlepsza Dorosła Suka w Rasie. Z tego grona wyłaniany jest Zwycięzca Rasy (BOB), który reprezentuje później rasę podczas konkurencji finałowych w porównaniu z innymi Zwycięzcami Rasy z grupy IX walcząc o tytuł Najlepszego Psa w Grupie (BOG) a jeśli poszczęści się mu wygrać „grupę” reprezentuje rasę w najbardziej prestiżowym miejscu wystawy czyli na ringu honorowym w porównaniu najlepszych z najlepszymi o tytuł Zwycięzcy Wystawy (BIS).

W konkurencjach finałowych jest ulga dla maluchów. Zarówno najlepsze szczenięta (nie mające możliwości zw.rasy) jak i młodzież –Najlepszy Junior w Rasie (nawet jeśli nie zwyciężył rasy) mają okazję przebiec się po ringu honorowym w porównaniu o BIS szczeniąt oraz BIS juniorów

Autor: Miumiu